Η κόρη της Ν Καλλικράτειας (Απόσπασμα εργασίας ΓΕΛ Καλλικράτειας)

Απο την εργασία  Β Λυκείου, 2015 :Η θλίψη της Κόρης

Η ανασκαφή.

Η στήλη της Κόρης της Καλλικράτειας  βρέθηκε τον Αύγουστο του 1973 τυχαία, όταν ο Κ. Κεφαλάς έσκαβε στο οικόπεδο του, μέσα στο χωριό της Νέας Καλλικράτειας, για να θεμελιώσει ένα εξοχικό σπίτι, σε απόσταση 150 μ. περίπου από τη θάλασσα και την πευκόφυτη τούμπα του χωριού. Στο τελευταίο σκάμμα για την πεδίλωση ο μηχανικός εκσκαφέας σκόνταψε πάνω στην αρχαία στήλη αποσπώντας μερικά μικρά κομμάτια από το μέσο περίπου του ύψους της. Το επάνω μέρος της στήλης βρισκόταν μέσα στην γη, πέρα από τα όρια του σκάμματος. Στην προσπάθεια τους να απομακρυνθούν τα χώματα με τη σκαπάνη οι εργάτες της  οικοδομής  πλήγωσαν το μάτι και τον κρόταφο της  κόρης, που εικονίζεται ανάγλυφη επάνω στην στήλη, ξύνοντας και ένα μέρος από τα μαλλιά της επάνω στο αυτί. Έσπασαν επίσης και το δεξιό ακρωτήριο της στήλης. Το οριζόντιο σπάσιμο στο μέσο της στήλης είναι παλιό, όπως παλιά είναι και τα τραύματα στη μύτη, στο στόμα, στο φρύδι και στο λοβό του αυτιού της κόρης.

Η περιορισμένη ανασκαφική έρευνα που ακολούθησε μέσα στο οικόπεδο έφερε στο φως τρεις ακόμη μεταγενέστερες επιτύμβιες στήλες, πώρινες και ακόσμητες, καθώς και μια ταφή μέσα σε λάκκο, η οποία ανάγεται, όπως δείχνουν τα ευρήματα, στα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια. Η περιοχή λοιπόν όπου βρέθηκε η ανάγλυφη στήλη ήταν χώρος αρχαίου νεκροταφείου. Οι τάφοι στους οποίους άνηκαν, τόσο η ανάγλυφη, όσο και οι ακόσμητες στήλες, δεν εντοπίστηκαν μέσα σε οικόπεδο, παρόλη την προσπάθεια που καταβλήθηκε.

Η στήλη της Ν. Καλλικράτειας διατηρείται ολόκληρη σε καλή κατάσταση. Καμωμένη από λευκό, λεπτόκοκκο μάρμαρο, πιθανότατα παριανό, έχει ύψος, χωρίς το έμβολο στο κάτω μέρος,1,55μ.Στέφεται με ένα αέτωμα που διακοσμείται με ένα κεντρικό και δύο γωνιακά ακρωτήρια. Μεταξύ της επίστεψης και του κορμού της στήλης μεσολαβεί ένα κυμάτιο. Ο κορμός της στήλης παρουσιάζει τη συνηθισμένη μείωση προς τα επάνω(πλάτος κάτω 53 εκ., επάνω 50.5 εκ.)και έχει πάχος 11 εκ. Το ύψος της αναγλυφικής έξαρσης είναι 4.5 εκ. Η ανάγλυφη μορφή πατάει επάνω σε έναν εξέχοντα κανόνα, ύψους 2.5 εκ., που οι δύο του άκρες, δεξιά και αριστερά, είναι στρογγυλεμένες. Στο κάτω μέρος της στήλης διατηρείται αδρά δουλεμένο το έμβολο, με το οποίο η στήλη στερεωνόταν στη βάση της. Πιο αδρά δουλεμένη με χοντρό βελόνι είναι και η πίσω πλευρά της στήλης.

Περιγραφή

Επάνω στη λεία επιφάνεια της μπροστινής πλευράς μια κόρη, 1.30 μ. ψηλή, στέκεται προς τα δεξιά, κλεισμένη  στο κόσμο της. Λυγίζει το λαιμό σκύβοντας το κεφάλι μπροστά και στηρίζεται στο δεξιό σκέλος προβάλλοντας άνετο το αριστερό. Φοράει ανοιχτό πέπλο, που έχει απόπτυγμα μακρύ ως κάτω περίπου από τη μέση και πορπώνεται επάνω στο δεξιό ώμο. Με το δεξί χέρι ανασύρει την άκρη του πέπλου της, ενώ συγχρόνως κλείνει το άνοιγμα του ενδύματος ,που θα φανέρωνε στην πλευρά αυτή γυμνό το σώμα.

Με το λυγισμένο αριστερό χέρι κρατάει ένα περιστέρι  από τις φτερούγες του μπροστά από τον αριστερό μηρό της. Η κοιλιά παρουσιάζεται μιαν ελαφρά διόγκωση, χαρακτηριστική στις παιδικές ηλικίες. Η κόρη, λοιπόν, είναι ακόμη μικρής ηλικίας, όπως  συμπεραίνουμε άλλωστε και από την αβρότητα του προσώπου και το ασχημάτιστο ακόμη στήθος της.

Τα μαλλιά, σηκωμένα και τραβηγμένα πίσω, σκεπάζοντας το επάνω μισό του αυτιού στερεώνονται σε κότσο. Η πορεία τους είναι κυματιστή και οι ελικωτές άκρες του ξεφεύγουν το σφίξιμο σε μερικά σημεία επάνω από τον κρόταφο και πίσω στον κότσο.

Το μέτωπο είναι τριγωνικό και πλαστικά κινημένο με μια οριζόντια ευαίσθητη κοίλανση, που είναι, φανερή στο περίγραμμα επάνω από τη μύτη, το φρύδι λεπτό και μαλακό μόλις και το συμπεραίνουμε από την έξαρση του οστού.

Το μάτι, μεγάλο και ωραίο, αποδίδεται σε πλάγια όψη. Το σαγόνι είναι στρογγυλό και τρυφερό. Ολόκληρο το κεφάλι, σύμμετρο και αρμονικό, στηρίζεται επάνω σε έναν ευλύγιστο λαιμό, που θαρρείς και βλασταίνει μέσα από την άνετη τραχηλιά του πέπλου.

Μπροστά από το δεξιό βραχίονα φαίνεται ένα μικρό τμήμα από το γυμνό κορμί. Ολόκληρο το χέρι και το γυμνό αυτό μέρος του κορμιού πλαισιώνονται δεξιά και αριστερά από απανωτές και ανισοϋψείς πτυχές, που ξεκινάνε από το δεξιό ώμο, κατευθύνονται βαριές προς τα κάτω, σχηματίζουν ελεύθερες αναδιπλώσεις στην παρυφή του πέπλου  και, συγκλίνοντας απότομα, ενώνονται πιασμένες με το δεξιό χέρι. Επάνω στο στέρνο μια λεπτή καμπυλωτή πτυχή ξεκινάει από το δεξιό ώμο ,παρακολουθεί στην αρχή την πτύχωση που σχηματίζει την τραχηλιά γύρω από το λαιμό και κατευθύνεται σε συνέχεια απότομα προς τα κάτω, όπου ενώνεται με μια ομάδα πτυχών που ενώνει σαν γιορντάνι τα δύο στήθη. Η καμπύλη φορά των πτυχών αυτών είναι αντίθετη  στην καμπύλη που σχηματίζει η αναδιπλωμένη  παρυφή του αποπτύγματος. Η  τελευταία ξεκινάει από το ύψος περίπου του καρπού του δεξιού χεριού, ανεβαίνει επάνω από την κοιλιά και κατεβαίνει πάλι προς το αριστερό χέρι. Με την ποικιλία και τη σύνθεση των πτυχών του πέπλου που περιγράψαμε, τα συστήματα με τις συγκλίνουσες πτυχές του πλαισιώνουν το δεξιό βραχίονα και τις αντιθετικές μπροστά στο στήθος, το ένδυμα  στο επάνω μέρος του κορμού παρουσιάζεται εξαιρετικά κινημένο και πλούσιο.

Αντίθετα, στο κάτω μέρος του κορμού το ένδυμα χαρακτηρίζεται από κατακόρυφη και σχετικά άκαμπτη πτύχωση , επίπεδες επιφάνειες και λιτά περιγράμματα. Το άνοιγμα στο πλαϊνό μέρος του πέπλου δηλώνεται με μια αυστηρή κάθετη αύλακα , που την πλαισιώνει μια τυπική σχεδόν ζικ–ζακ  διευθέτηση της παρυφής του ενδύματος. Το δεξιό σκέλος και ο γλουτός κρύβονται εντελώς κάτω από τις μεγάλες , ρηχές και σχεδόν επίπεδες πτυχώσεις του πέπλου. Τρεις πλατιές πτυχές τονίζονται σε βάθος με δύο αύλακες , για να υποδηλωθεί το κενό ανάμεσα στα σκέλη. Δεξιότερα προβάλλει σε χαμηλό ανάγλυφο και με απλό περίγραμμα το άνετο αριστερό σκέλος , που καλύπτεται διακριτικά και αθόρυβα από το ένδυμα. Την ύπαρξη του ενδύματος στο σημείο αυτό μαρτυράει μόνο μια πλατιά πτυχή , που ξεκινάει από την εσωτερική πλευρά του γόνατου , παρακολουθεί  κατακόρυφα την κνήμη και καταλήγει σε δύο απανωτές μικρές αναδιπλώσεις , που περιβάλλουν το κατώτερο μέρος της κνήμης επάνω από τα σφυρά.

Το κράσπεδο του πέπλου κολλάει εντελώς επάνω στο μετατάρσιο των ποδιών και στο σημείο που ανοίγει το ένδυμα οι δύο γωνίες του υφάσματος αναδιπλώνονται σαν δύο μικρά κύματα προς τα αριστερά.

Η κόρη φοράει σανδάλια , από τα οποία δηλώνονται πλαστικά τα καττύματα. Το περιστέρι επίσης δηλώνεται με πολλή φειδώ στις πλαστικές του λεπτομέρειες. Τα πόδια του έχουν αποδοθεί με μία αδρά δουλεμένη και λοξή , επιμήκη έξαρση , που μόλις διακρίνεται. Και στις δύο περιπτώσεις , στα σανδάλια και στο περιστέρι , πρέπει να φανταστούμε τις λεπτομέρειες συμπληρωμένες χρωματικά.

Σε διάφορα σημεία της στήλης εντοπίζονται υπολείμματα χρωμάτων. Άφθονο θαμπό κόκκινο χρώμα σώζεται στην επάνω επιφάνεια του κανόνα , όπου πατάει η μορφή , ενώ αμυδρότερα ίχνη του διαπιστώνονται στα σανδάλια , καθώς και σε ολόκληρη τη μάζα των μαλλιών. Κόκκινη είναι επίσης, ακόμη και σήμερα , η στρογγυλή κόρη του ματιού.

Η στήλη χρονολογείται πιθανότερα γύρω στο 440 π.Χ. ή λίγο μετά και αποδίδει το δράμα του θανάτου με τον τρόπο που συνηθίζουν οι κλασικοί καλλιτέχνες.

Ο δημιουργός της είναι πιθανότατα κάποιος ανώνυμος παριανός γλύπτης. Η στήλη είτε έφτασε έτοιμη από την Πάρο στη Χαλκιδική, είτε ο καλλιτέχνης της, φεύγοντας κάποτε από το νησί του, εργάστηκε και στα παράλια της Β. Ελλάδας.

Όπως δηλώθηκε στην αρχή, η στήλη είναι επιτύμβια, όπου συμφύονται οι έννοιες της ζωής και του θανάτου.

Το περιστέρι συμπληρώνει με την παρουσία του την περιγραφή της ζωής. Στα χέρια εξάλλου ενός παιδιού πάνω σε ταφική στήλη είναι το αγαπημένο του ζώο στη ζωή. Σύμβολο τρυφερότητας και αγνότητας, συνταυτίζεται άριστα με τις τρυφερές ηλικίες. Πιο διακριτικό σύντροφο και πιο ταιριαστό στην τρυφερή της ύπαρξη δεν θα μπορούσε να βρει ο καλλιτέχνης για την αβρή κόρη της στήλης της Ν. Καλλικράτειας.

https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&biw=1252&bih=541&ei=R-v4XILzBK6ImwWutYbADQ&q=%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%B9%CE%B1+%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B7+%CE%97+%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%9D+%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82&oq=%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%B9%CE%B1+%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B7+%CE%97+%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%9D+%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82&gs_l=psy-ab.3...276764.281549..282428...0.0..0.198.2940.0j16......0....1..gws-wiz.......0i71j35i304i39j33i10.CBqvUQcgG2A